Bos in Noord-Holland: bosbaden in het Dijkgatbos en Robbenoordbos

De kop van Noord-Holland staat voornamelijk bekend vanwege de duinen, stranden en polderroutes langs dorpkernen, maar wist je dat je hier ook prima kunt genieten van het bos? Dichtbij de kust vind je bijvoorbeeld het Bergerbos, Noordhollands Duinreservaat en Heilooërbos. En ook aan de rand van het IJsselmeer kun een wandeling maken in het bos. In de Wieringenpolder kun je bijvoorbeeld een bezoek aan het Dijkgatbos en Robbenoordbos brengen. Nog bijna niemand kent deze jonge en bosrijke omgeving, waardoor je hier in alle rust kunt verbinden met de natuur. Je kunt er prima een stevige wandeling maken, maar ook heerlijk bosbaden. Het bijzondere natuurgebied leent zich bovendien niet alleen uitstekend voor een uitje naar het bos, maar is ook goed te combineren met een bezoek aan andere plaatsen in de kop van Noord-Holland.

Wat is bosbaden? Bosbaden is niet het letterlijk nemen van een bad in het bos, maar staat wel in het teken van jezelf onderdompelen in de natuur. Het fenoneem staat ook wel bekend onder het begrip ‘shinrin-yoku’ naar het Japanse gebruik en is heel simpel. Maak enkele uren per dag (of zoveel als mogelijk, al is het slechts een dag per maand) vrij om in een bosrijke omgeving door te brengen. Dit kan op verschillende manieren; ga wandelen, mediteren of doe even helemaal niets. 

Van eiland en zee naar bos en polder

Door overstromingen, een tekort aan landbouwgrond en sinds de komst van de afsluitdijk is er veel veranderd aan het Noord-Hollandse landschap. De plaats Wieringen is bijvoorbeeld tot het jaar 1930 een eiland geweest en werd pas in het jaar 1924 verbonden met het vaste land. In het jaar 1927 werd begonnen met het droogleggen van de polder omdat er behoefte was aan nieuwe landbouw. Tegenwoordig zijn de zogenaamde wierdijken vrijwel het enige dat nog aan deze tijd herinnert. Wierdijken zijn gemaakt van zeegras en werden in de middeleeuwen langs de Waddenzee en Zuiderzee aangelegd. De Hippolytushoeverdijk is bijvoorbeeld een oude wierdijk en hoewel de omgeving niet bosrijk is, leent deze zich wel uitstekend voor een prachtige wandeling. 

Het Robbenoordbos

Toen het land van de nieuwe Wieringenmeerpolder vanaf het jaar 1934 in gebruik werd genomen, bleek niet alle grond geschikt voor landbouw te zijn. In het Noordoosten bestond de grond niet alleen uit klei, maar ook uit veen- en zandgrond. Hierdoor ontstond kwel (grondwater dat door druk uit de bodem komt) en bleef de grondwaterstand te hoog. Er werd daarom begonnen met het aanplanten van bomen, met houtproductie als voornamelijk doel. Maar in de loop der jaren ontwikkelde zich hieruit het Robbenoordbos. Het bos in de kop van Noord-Holland is nu een betekenisvol natuurgebied. Staatsbosbeheer stimuleert de groei van bomen die passen bij de bodem, het klimaat en die van nature in Nederland voorkomen. Ook wordt er naar een bos gestreefd dat zichzelf kan verjongen en waar bomen van alle leeftijden voorkomen.

Leuk weetje: de naam van het bos verwijst naar de tijd dat de polder nog zee was en is afgeleid van de voormalige ‘de Robbeplaat’. Dit was een zandplaat waar destijds zeehonden kwamen uitrusten bij eb (laag water). 

Het Dijkgatbos

Ook het Dijkgatbos heeft een bijzonder verhaal. Dit bos is namelijk ontstaan na een dijkdoorbraak, als gevolg door een wraakactie van de nationaal socialisten. Door een bombardement ontstonden er twee kolkgaten (die nog steeds zichtbaar zijn) en stroomde de polder vol water. Het Dijkgatbos werd na de dijkdoorbraan aangeplant, op het zand dat bleef liggen. Dit stukje bijzondere natuur is perfect om te bosbaden, maar ook ter recreatie. Langs de Noorderdijkweg ‘het huis van niets’ en uitkijkpunt ‘gat in de dijk’. Beide zijn een mooi rustpunt voor bezinning, ingeving en een moment van stilte. Ook kun je hier de pure natuur observeren. Er zijn vogelschermen geplaatst, waardoor je optimaal kunt genieten. Verder vind je hier panelen met informatie over de culturele en historische waarde van het gebied. Wil je nog meer lezen? Bekijk dan ook eens dit artikel over bosontwikkeling in Wieringenmeer van het tijdschrift De Levende Natuur.

Flora en fauna

De flora en fauna in beide bossen is divers met berken, beuken en eiken. Maar ook dennebomen, vogelkers en de zwarte es. Langs de bosrand vind je berenklauw, hyacinten, viooltjes en vergeet-me-nietjes. Je kunt in het Dijkgatbos en Robbenoordbos werkelijk alle kleuren van de regenboog ontdekken, in de vorm van wilde bloemen en kruiden. Vetraag daarom bewust om te ontspannen en neem de omgeving met al je zintuigen waar. Luister naar de ritselende bladeren, vogelgeluiden en voel de bosgrond onder je voeten. Er zijn een tal paddenstoelen, maar ook veel verschillende soorten mos te ontdekken. Verder vind je er bramen, frambozen en bosbossen om zo nu en dan je smaakpapillen te prikkelen. Of geniet onderweg van een biologisch en huisgemaakt ijsje bij Zorgboerderij de Dijkgatshoeve.

Wandelroutes, vogels spotten en meer

Het Dijkgatbos en Robbenoordbos worden van elkaar gescheiden door de Dijkgatsweide. Hierdoor is het natuurgebied divers en gevarieerd, maar kun je ook eenvoudig beide bossen ontdekken. Er zijn diverse wandelroutes en zelfs een heus kabouterpad. De weide zelf is bovendien een aangename afwisseling van de dichte bebossing. Maar het is niet alleen een oversteekplaats voor fietsers en wandelaars; ook voor de twee groepen reeën die Duitsland na de oorlog heeft geschonken. Tevens is dit gebied een watterijk paradijs voor verschillende (trek)vogels. Er staat zelfs een uitkijktoren, dus neem zeker een verrekijker mee als je dat leuk vind. Aan een dagdeel heb je voldoende tijd om het Dijkgatbos en Robbenoordbos te bezoeken. Wil je echt bosbaden en genieten van de rust? Je kunt jezelf hier ook goed langer vermaken. Combineer je bezoek aan het bos met een ander uitje in de kop van Noord-Holland, zoals de afsluitdijk of het waddenbelevingspunt.