Levenslessen die je leert tijdens het reizen en wonen in het buitenland zijn dingen die je niet uit boeken kunt leren. Je verrijkt jezelf namelijk zo ontzettend door het ontmoeten van nieuwe mensen en opdoen van nieuwe ervaringen. Hierdoor word je socialer, sterker, gelukkiger en rijker in je hart. Daarnaast leer je om integer en dankbaar te zijn, maar ook helder en licht. Alles wat er in je leven gebeurt heeft namelijk het vermogen om je voorgoed te transformeren. Door te reizen kunnen er heel veel absurde, bijzondere en mooie dingen op je levenspad gebeuren. De wereld is immers niet klein en staat niet stil. Bovendien heeft ieder land, iedere cultuur en ieder persoon eigen normen, waarden, rituelen en gebruiken. Je zult je dus constant moeten aanpassen. Reizen en wonen in het buitenland zijn beide een proces van constant weer afscheid nemen en opnieuw beginnen in de breedste zin van het woord.
Dit zorgt voor een het verruimen van de geest. Je leert daarnaast wat echt belangrijk is in het leven en wat jij daaruit wilt halen. Ook leer je zoveel op jezelf te vertrouwen waardoor je een intense rust en zekerheid ervaart om je eigen pad te kunnen en mogen bewandelen. Ik denk dat ik, net al veel anderen, nooit meer terug kunnen verhuizen naar het land waarin ze zijn opgegroeid. Dat komt omdat ik mezelf daar zo ontzettend onbegrepen voel. Het lijkt namelijk net alsof de tijd stil heeft gestaan en mensen vast zijn gelopen in eigen bedachte regels, protocollen en wetten. Ondertussen weet ik dat de wereld niet stilstaat en begrijp ik niet waarom mensen niet meebewegen. Remigratie schijnt de nodige problemen met zich mee te brengen en tijdens de korte verblijven in mijn geboorteland begrijp ik regelmatig waarom.
Ik durf oprecht te zeggen dat ik blij met mezelf ben. Niet alleen met hoe ik ben, maar ook met wie ik ben en met wat ik ben. Vooral de laatste tijd vind ik een intense rust in mezelf waarbij ik kan accepteren dat ik oké ben. Je hoeft er niet altijd goed uit te zien, je hoeft niet altijd alles goed te doen en je hoeft niet altijd content te zijn. Het is oké om fouten te maken, om iets niet te weten en om te doen waar je zin in hebt. Jouw leven draait om jou en het gaat erom dat jij gelukkig bent. Daarom is het oké om soms een dag helemaal niets anders te doen dan alleen maar zijn, toe te geven aan een van je zwakke punten of een mental-breakdown te hebben. We zijn allemaal mensen met perfecties en imperfecties en dat is oké. Je hoeft jezelf daar niet schuldig over te voelen. Het is namelijk allemaal oké en hoort bij het leven. Je hoeft alleen maar jezelf te accepteren.
Door verschillende gebeurtenissen heb ik geleerd dat mijn leven elk moment over kan zijn. Helaas is dat is ook het enige dat ik zeker weet; dat ik niets weet. Ik besef mezelf daarom heel goed dat ik de toekomst niet kan plannen. Je kunt dus veel beter genieten van het moment waarin je leeft. Er zijn taken die je echt nu moet doen. Nu, op dit moment. Er zijn mensen die waarmee je nu tijd kunt doorbrengen. Nu, op dit moment. Het verleden is voorbeeld en de toekomst is er nog helemaal niet. Je hoeft deze dus ook niet uit te stippelen. Bovendien kun je onmogelijk weten welk pad je neemt aangezien je nog helemaal niet weet uit welke paden je kunt kiezen. Je hoeft ook helemaal niet te weten wat er achter de bocht komt. Kijk maar gewoon even om je heen en geniet van de omgeving terwijl je rustig het leven bewandelt. Je ziet vanzelf wel waar je uitkomt!
Materie maakt niet gelukkig en draagt ook niet bij aan geluk. Ik heb maar heel weinig nodig om te kunnen leven, nog minder om te overleven. Alles past in een koffer; enkele kledingstukken, mijn laptop, camera, paspoort, pinpas en pindakaas. Uiteraard is ook een stukje zeep gewenst en een fijne deken maakt me zeker blij, maar het gaat om het principe. Hoewel we een kortstondig moment van positieve emoties ervaringen bij het doen van een aankoop of krijgen van een cadeau, zijn spullen niet hetgeen waardoor je positief in het leven staat. Het heeft eerder een tegenovergestelde werking waarbij je steeds meer wilt om datzelfde gevoel te ervaren. Dit resulteert in een overmaat aan materie waardoor je vanzelf ook steeds zwaarder in het leven komt te staan. We hebben dus niet veel nodig om gelukkig te zijn. Integendeel juist.
Een van de belangrijkste levenslessen die ik heb geleerd tijdens mijn reizen is dat mensen geen problemen hebben. In Afrika bijvoorbeeld verbleef ik zonder douche en wasmachine. Mensen zijn daar iedere dag bezig met overleven en doen hun best om een maaltijd te vinden. Ook in enkele van onze favoriete vakantielanden zijn mensen voornamelijk bezig met overleven. Zo is het in Turkije een algemeen probleem dat mensen de keuze moeten maken tussen elektriciteit en gas, omdat ze beide rekeningen onmogelijk kunnen betalen. Nog dichter bij huis vind je kom je Bulgarije of bijvoorbeeld Italië, het land van ‘la bella vita’ mensen tegen die iedere dag te kampen hebben met bureaucratische macht en onderdrukking. Niet ieder persoon is voorzien van basisbehoeften zoals een huis, kleding en voedsel en soms bestaat het leven slechts uit overleven.
Door te reizen of in het buitenland te wonen ontmoet je zoveel veel verschillende mensen. Je hoort niet alleen hun verhalen, maar mag ook deel uitmaken van hun leven. Zo zie je dat het leven buiten de media totaal anders is en zeker geen ‘ver van mijn bed’ show. Ik heb dagelijks mensen ontmoet die uit een oorlog zijn gevlucht en alles zijn verloren. Ik heb ook mensen ontmoet die chemische drugs gebruiken om pijn te verlichten, vrouwen die zichzelf op straat verkopen om eten voor hun kinderen te bekostigen en mensen die niet naar het ziekenhuis kunnen terwijl ze een levensbedreigende ziekte hebben. Uiteraard ontken ik niet dat wij, westerlingen, problemen hebben, maar ik zeg wel dat wij, westerlingen, in staat zijn om veel van onze problemen op te lossen. Bovendien zijn veel van onze problemen helemaal niet zo groot als wij ze maken. Er is immers maar weinig in het leven om je echt druk over te maken.
Elke dag weer ben ik dankbaar dat ik zoveel bijzondere mensen mag ontmoeten. Iedereen is uniek en heeft een eigen verhaal waar je veel van kunt leren. Mensen zijn niet eng, negatief en slecht. Het is dus oké om vertrouwen te hebben en jezelf op te stellen. Alleen dan kun je zien hoe mooi de mens is! Ik weet bijvoorbeeld nog goed hoe een jongeman een stuk fruit voor mij kocht, alleen maar omdat ik vroeg wat het was. De jongen niet genoeg geld en kon maar een deel van het fruit verkopen. Hij drong er echt op aan en was zo blij dat hij me dit kon geven. Ook was er een keer dat ik languit op mijn bakkes viel toen ik in Istanbul naar huis liep nadat ik boodschappen had gedaan.
Er kwam toen een jongen aangerend die niet alleen mij, maar ook mijn boodschappen die van de heuvel afrolden (zie het voor je) heeft opgeraapt. Bovendien bracht hij ons (mij en de boodschappen) daarna ook nog eens helemaal naar huis! In Oman stapte er een vreemde in de auto om de rest van de dag een rondleiding door Sur te geven en in Italië was er een meisje dat haar wenkbrauwpotlood aan me leenden omdat mijn halve wenkbrauw was verdwenen. Zelf had ik het nog niet gezien, maar zij was zo lief om me erop te wijzen. Het zijn kleine voorbeelden van kleine dingen die van grootste waarde zijn. Mensen zijn over het algemeen vriendelijk en behulpzaam. Je moet alleen wel zonder vooroordelen en met een open blik kijken. Sta open voor mensen die anders denken van jij. Misschien leer je nog wel wat!
Ten eerste zijn we geen boom en zitten we nergens aan vastgeplakt. We zitten vast in een lichaam en dat lichaam is waar jij dat wilt. Als je iets niet leuk vindt of jezelf ergens niet prettig bij voelt dan kun je dat veranderen. Er is niemand die je kan vertellen wie je bent, wat je bent of hoe je moet zijn. Ook niet waar je moet zijn of wat je moet doen. Echt helemaal niemand. Zelfs God doet dat niet! Je mag je eigen leven inrichten zoals jij dat wilt en draagt daar zelf de leuke en mindere leuke verantwoordelijkheden voor. Zo simpel is dat. Ik krijg bijvoorbeeld vaak te horen dat ik zo blij mag zijn en zo gezegend ben omdat ik zoveel reis en van de wereld heb gezien.
Wat de meeste mensen echter niet bedenken is dat ik daar zelf voor heb gekozen en gewerkt. Helaas ben ik niet met een vliegticket op zak geboren zodat ik onbeperkt en gratis de wereld over kan vliegen en ook accommodaties geven me niet zomaar een slaapplaats. Trouwens, ook mijn eten, kleding en andere levensbehoeften verschijnen niet vanzelf in mijn leven. Dit kan ieder ander ook. Zolang jij jezelf echter blijft begrenzen en in hokjes blijft denken zul je ook bepaalde keuzes en patronen blijven volgen. Gelukkig heb je ook de keuze om daar gewoon mee op te houden en andersom te gaan denken. Alleen dan zul je zien dat we eindeloos onbegrensd zijn en zoveel meer kunt dan je denkt!
Het wordt natuurlijk met de paplepel ingegoten dat we altijd alles maar zelf moeten oplossen. Weet je iets niet? Dan zoek je het op. Lukt iets niet? Dan blijf je proberen. Gaat iets niet? Dan doe je het op een andere manier. Dat werkt op zich prima, zolang je niet te veel buiten je comfortzone stapt. Op het moment dat je als ‘zelfstandig mens’ in het buitenland woont waar je de taal (nog) niet voldoende beheerst en ziek wordt, wat doe je dan? Als je een werkvergunning moet aanvragen en nergens kunt vinden welke documenten daarvoor nodig zijn, wat doe je doen? Als je naar de andere kant van de stad moet reizen en de weg niet weet, wat doen je dat?
Juist; je vraagt om hulp. Gewoon, omdat het kan. Ik vond mezelf altijd ontzettend zelfstandig, totdat ik in Istanbul woonde. Ik was zo gewend om mijn eigen boontjes te doppen en had altijd mijn mondje klaar. Dat bleek hier helemaal niet zo te werken en ik werd dan ook even goed wakker geschud. Het lukte me zelfs niet om simpele dingen te doen, zoals d e energierekening betalen of basilicum in de supermarkt vinden. Toch zijn mensen vaak meer dan bereid om je ergens mee te helpen, hoe simpel of stom iets ook lijkt. Als je om hulp vraagt, krijg je dat zeer waarschijnlijk ook. Er gaat bovendien niemand dood van, probeer maar eens.
Dit is misschien wel een van de belangrijkste levenslessen die ik van reizen heb geleerd. Ik ben nog steeds perfectionistisch, maar niet meer zo extreem dat ik helemaal over m’n toeren raak als er geen hoofdletter is gebruikt. Het leven is zoals het is. Ik denk alleen dat het beter is de focus te leggen op belangrijke dingen die goed moeten gebeuren. Perfectionisme kan een goede eigenschap zijn als je deze op de juiste manier weet in te zetten. Anders is het slechts een stressvol, tijd verspillend en bovenal nutteloos iets waarmee je niets bereikt.
Werkelijk alles is mogelijk. Ik verbaas me daarom nergens meer over. Zo is het bijvoorbeeld gebeurd dat er een Monnik mijn ziekenhuiskamer binnenliep, om zijn zegen uit te spreken terwijl ik in mijn ondergoed op de dokter zat te wachten. Daarentegen is het ook gebeurd dat er een steen tegen mijn raam werd geworpen omdat mijn gordijnen niet helemaal dicht waren en ik in mijn badjas liep. Ook was er ooit eens een politieman die me de straat opstuurde om een illegaal document te kopen en een belastingdienst die me hielp papieren te ‘vervalsen’ omdat ik mijn nieuwe adres te laat had geregistreerd en ik anders een hoge boete zou krijgen. Ooit wilde ik graag op tijd op het vliegveld komen terwijl het al aan de late kant was, maar de taxichauffeur besloot een jointje te roken en Bob Marley op standje honderd te zetten zodat hij mij niet kon horen.
Ik heb gegeten in restaurants waarbij ik in de deuropening al stond vastgeplakt van de viezigheid, maar ook illegaal grenzen overgestoken, samen met de douane stiekem sigaretjes op het vliegveld gerookt en in de cabine van het vliegtuigpersoneel geslapen. Ook heb ik zandstormen doorstaan en urenlang in een auto vastgezeten omdat de straten waren ondergelopen met water. Je maakt echt van alles mee als je de wereld aan het verkennen bent. Daarnaast ontmoet je zoveel verschillende mensen. Er zijn mensen die blij en nieuwsgierig achter je aanrennen en ‘I love you‘ roepen en mensen die op hun smerige, blote voeten om eten vragen. Sommige mensen willen van alles van je weten of zijn trots en laten je graag kennismaken met hun land. Andere mensen hebben oordelen en zijn je liever kwijt dan rijk. Het is soms moeilijk om uit te leggen dat je een unicorn (of kudde schapen in een metropool) hebt gezien, maar echt werkelijk alles is mogelijk.
Dat is misschien onverwacht, maar ook op het gebied van eten kun je belangrijke levenslessen leren tijden het reizen. Ten eerste is het bizar hoeveel je bepaald voedsel kunt missen. Ik denk dat iedere expat het zal begrijpen als ik zeg dat ik met tranen in mijn ogen in de supermarkt heb gestaan. Voedsel is zo’n ondergewaardeerd en belangrijk aspect van ons leven. We zijn ons er over het algemeen niet heel bewust van dat je opgroeit met een bepaalde smaak, maar ook typische producten. Als dat ineens niet meer tot je beschikking is, dan is dat ronduit vervelend. Zo vervelend zelfs dat je jezelf soms echt wanhopig kunt voelen. De enkele keer dat je dan iets tegenkomt dat je aan thuis doet denken, kost dat bovendien meteen een fortuin. Zelfs als je jezelf dit kunt veroorloven is de smaak niet zoals je gewend bent. Sterker nog: vaak zit er juist een bijsmaak aan omdat je het idee hebt dat je te veel hebt betaald. Je kunt dus niet ander dan creatief met voedsel zijn.
