Een bezoek aan Grutas de Mira de Aire: de grootste grotten van Portugal

Hoewel mijn liefde voor de zee overduidelijk is, heb ik ook een bijzondere passie voor gesteente. Zo ben ik bijvoorbeeld een liefhebber en verzamelaar van edelstenen en kristallen. Ik kan oprecht genieten van de kleuren, het lichtspel en de werking ervan. Stenen zijn namelijk veel meer dan een stukje materie en bestaan, net zoals al het andere, uit energie. Maar wat me vooral aantrekt, is net als bij natuursteen, het ontstaan hiervan. Dit proces bevat zoveel verschillende aspecten: vanaf het ontstaan van magma tot de verschillende soorten mineralen en de tijdsduur hiervan dat ons besef ver te boven gaat. Ik vind het fascinerend en ga daarom graag op ontdekkingstocht in het binnenste van de aarde. Vooral grotten herbergen een mysterieuze en magische wereld. Ik heb hier even het gevoel dat ik in een andere wereld ben en zie niets meer dan het leven zelf. Onder de grond ben ik echt even weg van de hectiek van het dagelijkse leven. Het is dan ook vooral de confrontatie met de stilte, ruimte, rust en leegheid die me zo aantrekt, net zoals bij duiken. Bovendien ben je hier echt een met de natuur en valt er zoveel te leren en ontdekken.

Grutas de Mira de Aire 

Soms gaat dat letterlijk en figuurlijk op. Er zijn namelijk nog zoveel grotten op de wereld te vinden die tot op de dag van vandaag nog niet zijn ontdekt. En sommige grottenstelsels zijn pas recent geleden ontdekt en worden nog steeds onderzocht waardoor er nog maar weinig over bekend is. Zoals Grutas de Mira de Aire in Portugal bijvoorbeeld. Deze grotten liggen in het natuurpark Parque Natural da Serra de Aire e Candeeiros, dicht bij de steden Alcobaça, Batalha en bedevaartsoord Fátima. Deze grotten werden pas in 1947, per toeval, ontdekt. Ik vind dat best bijzonder om voor te stellen want dit zijn namelijk de grootste grotten van Portugal! Bovendien zijn Grutas de Mira de Aire al zo’n 150 miljoen jaar geleden ontstaan. Dit was in de tijd van de Jura-periode en er leefden destijds zelfs dinosaurussen in dit gebied. Leuk om te weten is dat zij hun sporen in de omgeving hebben nagelaten en deze tot op heden zichtbaar zijn.

Elf kilometer lang grottensysteem

In de jaren na de ontdekking van de grotten werden er steeds meer zalen en galerijen gevonden. Maar pas in 2007 werd door speleologen ontdekt dat de Grutas de Mira de Aire deel uitmaken van een grottensysteem (samen met de Gruta da Contenda en de Gruta da Pena) dat meer dan elf kilometer lang is. Destijds was het waterniveau dusdanig laag was dat er meer onderzoek kon worden gedaan. Maar nog steeds worden er iedere jaar nieuwe ontdekkingen gedaan in dit complexe en actieve systeem onder de grond. Ik vind dit super interessant, want het binnenste aarde is een van de meest onontdekte delen van het heelal. En dat terwijl we erop leven!

Een leerzame tour onder de grond

Tot nu toe is er nog maar zeshonderd meter van het grottenstelsel opengesteld voor publiek. Als je de grotten bezoekt, daal je ruim honderdtien meter onder de grond middels een georganiseerde tour. Je bezoekt diverse zalen en galerijen, terwijl je langs ondergrondse meertjes en watervallen komt. Wij waren met een klein groepje (vier personen) en kregen uitgebreid uitleg over het ontstaan hiervan. Ook hadden we alle gelegenheid om vragen te stellen. Uiteraard worden ook de stalagmieten en stalactieten uitgebreid behandelt tijdens de tour. Bovendien krijg je, voordat je de grotten betreed, een filmpje te zien over het geologisch en geomorfologische landschap. Dit is heel interessant en leerzaam. Het zorgt ervoor dat je met veel meer bewondering de grotten kunt bezoeken, maar ook met andere ogen boven de grond kijkt.  

Commerciële attractie 

Jammer is wel dat Grutas de Mira de Aire een commerciële attractie lijkt te zijn. Het is er absoluut mooi, indrukwekkend en, zeker voor Nederlandse begrippen, kleinschalig. Maar de evenementenzaal voor bijzondere diners of voorstellingen en de mogelijkheid om wijn te proeven, te dineren vind ik vrij teleurstellend. Ook de uitgang vond ik best wel bizar, met haar verlichte fonteinen en lift naar boven. Ik vond dit aspect ook jammer tijdens bijvoorbeeld mijn bezoek aan de grotten van Postojna in Slovenië, terwijl ik ook wel begrijp dat er geld nodig is voor wetenschappelijk onderzoek en het een bron van inkomsten is voor de streek. Toch geeft het altijd een nare bijsmaak en zou ik liever zien dat de grotten op een dusdanige manier voor het toerisme worden ingericht dat ze alleen voorzien in educatie en bescherming van natuur. Desondanks is het absoluut de moeite waard om Grutas de Mira de Aire te bezoeken als je in deze regio bent en zul je een onvergetelijke ervaring hebben.

Nog meer grotten in de omgeving

Wil je meer grotten bezoeken in dit deel van Portugal? Dan kun je in de omgeving ook naar Grutas da Moeda, Grutas Alvados en Grutas Santo António. Grutas da Moeda neemt je driehonderdvijftig meter mee naar een diepte van vijfenveertig meter onder de grond. Er is verder vrijwel niets te doen, maar het is een bezoek meer dan waard als je uitgekeken bent in bedevaartsoord Fátima en nog tijd over hebt. Persoonlijk vond ik de gids hier heel prettig. Dit kwam misschien ook omdat we maar met z’n tweeën waren, maar ik heb echt veel vragen kunnen stellen en een leerzame tour gehad. 

Grutas Alvados en Grutas Santo António zijn naast elkaar gelegen, dichtbij Grutas de Mira de Aire. Hierdoor kun je een bezoek aan deze grotten deze prima met elkaar combineren. En hoewel de grotten Alvados en Santo António vaak in een adem met elkaar genoemd worden, zijn ze totaal verschillend. Sla er dus geen over! Grutas Alvados neemt je ongeveer honderd meter mee onder de grond, langs een reeks gangen en tunnels die versierd zijn met stalagmieten en stalactieten. De Grutas Santo António is een stuk groter, al daal je hier maar veertig meter af, en bestaat voornamelijk uit zalen (zoals de vleermuizenzaal), kleine waterwegen en natuurlijke meren, gevuld met stalactieten en stalagmieten. 

Grutas da Moeda
Adres: R. das Grutas da Moeda, 2495-028, Portugal
Telefoonnummer: +351 244 703 838

Grutas Alvados en Grutas Santo António
Adres: R. das Grutas, 2480-034 Alvados, Portugal
Telefoonnummer: +351 249 841 876

Bezoekersinformatie

Het grottenstelsel ligt nabij de plaats Porto de Mós en wordt ieder jaar druk bezocht. In de zomer schijnt het er heel druk te kunnen zijn. Kom dus vroeg, of juist tegen het einde van de middag. Tickets kunnen alleen ter plaatste worden gekocht en kosten zeven euro per persoon. Je kunt de grotten alleen bezoeken onder leiding van een gids. Hiervoor zijn geen vaste tijdstippen want rondleidingen beginnen elke vijftien minuten, mits er voloende deelnemers zijn. De openingstijden verschillen per maand, maar zijn tussen 09.00 uur en 18.00. Het beste kun je dit voorafgaand je bezoek bekijken op de website van de grotten van Mira zelf, waar je nog veel meer informatie kunt vinden. 

Adres: Av. Dr. Luciano Justo Ramos 470, 2485-050 Mira de Aire, Portugal
Telefoonnummer: +351 244 440 322

Klik hier voor een routebeschrijving met Google Maps.