Efeze is een belangrijk archeologische gebied in Turkije. Het is namelijk een van de grootste opgravingen uit de Griekse oudheid en een van de best bewaarde antieke steden ter wereld. De stad werd ruim drieduizendvijfhonderd jaar geleden gesticht door de zoon van de Atheense koning Androklos. Het was een grote Ionische haven- en handelsstad aan de westkust van Klein-Azië. Vele volkeren lieten hier hun stempel achter, maar het is uiteindelijk het Romeinse rijk dat de stad echt opbloeit. Na Rome was Efeze zelfs de grootste stad Romeinse stad. Deze bijzondere stad in Turkije wordt daarom behalve Efeze, Efes of Ephesus, ook wel het grootste openluchtmuseum van het Romeinse Rijk genoemd. Maar nadat de Turken de stad hebben ingenomen, raakte deze in verval en is uiteindelijk zelfs verzand. Hierdoor kwam de stad in het binnenland te liggen en zijn veel historische bezienswaardigheden bewaard gebleven.
De stad heeft namelijk een lange en rijke geschiedenis die goed intact is gebleven. Al bijna honderdvijftig jaar worden er archeologische opgravingen gedaan, maar toch is er slechts ongeveer twintig procent opgegraven. nog steeds vinden er nieuwe ontdekkingen plaats. Er zijn ontzettend veel overblijfselen en sommige gebouwen zijn zelfs nog geheel intact. Helaas is ook een deel verloren gegaan door onder andere branden, diefstal en vernielingen. Ook zijn er veel vondsten te vinden in onder andere het British Musuem in Londen, het Kunsthistorisch Museum in Wenen en in enkele musea in Turkije. Toch vind je in Efeze nog veel rijkdom, cultuur en kunst. Het is dan ook bijzonder om Efeze te bezoeken. De stad ademt letterlijk en figuurlijk geschiedenis. Bovendien zijn er in de buurt van Efeze ook nog veel historische bezienswaardigheden te bezoeken. Zo vind je er het huis van Maria, het graf van apostel Johannes en de İsa Bey moskee.
De belangrijkste bezienswaardigheden in Efeze zijn de bibliotheek van Celsus, de tempel van Artemis, het grote theater (Panayir Hill) en het huis van de Heilige Maagd Maria op de berg Bülbüldağı. Dit is even buiten de stad Efeze in Turkije en je zult hier apart naartoe moeten reizen. Een entreeticket kost een paar euro, maar als je een Turkse ID of verblijfsvergunning hebt, dan is het gratis. Voor meer informatie kijk je op de website van het huis van de Heilige Maagd Maria.
Het huis van Maria is een katholiek en islamitisch heiligdom, en bovendien een bekend bedevaartsoord. Er zijn geen bewijzen dat de Maagd Maria hier echt gewoond heeft. Maar volgens de overlevering heeft Maria, na uit Jeruzalem vertrokken te zijn, haar laatste jaren in Efeze doorgebracht. Samen met de apostel Johannes verbleef zij in de St. Johannas basiliek, waar apostel Johannes naar verluidt ligt begraven. Je kunt deze basiliek trouwens bezoeken in het nabijgelegen dorp Selçuk, gelegen op de heuvel Ayasoluk.
De Bibliotheek van Celsus is een Romeins mausoleum en bibliotheek. Het is waarschijnlijk de mooiste bezienswaardigheid in Efeze. Althans, dat vond ik. De bibliotheek is in het jaar 135 in opdracht door Aquila gebouwd als grafmonument voor zijn vader Tiberius Julius Celsus Polemaeanus. Celsus werd onder de bibliotheek in de grafkamer begraven in een marmeren sarcofaag. Het imposante gebouw is voor een deel gerestaureerd. De bibliotheek bestaat uit drie verdiepingen. Dit is in tegenstelling tot de voorgevel, welke uit twee verdiepingen bestaat. In de nissen van de benedenverdieping staan de beelden van vier vrouwen. De vrouw Sofia staat voor wijsheid, Episeme voor kennis, Arete voor deugd en Ennoia voor het verstand.
De tempel van Artemis behoort tot de zeven wereldwonderen van de antieke wereld, ondanks dat er tegenwoordig niet veel meer van over is. De Tempel was ooit een eerbetoon aan Diana. Dit was een Griekse godin die voor jacht, vruchtbaarheid en de maan stond. De hellenistische tempel werd gebouwd door de oude Grieken en stond op een rechthoekig plateau met een oppervlak van ongeveer 130 bij 65 meter. De hele tempel was gemaakt van marmer en werd omringd door dan 127 zuilen. Deze zijn geschonken door de Lydische koning Croesus. Gedurende vele jaren kwamen er duizenden pelgrims uit alle delen van de wereld naar Efeze in Turkije om Artemis te eren.
Op de helling van Panayir Hill is het grote theater gelegen. Het theater torent uit boven de ruïnes van de stad en is echt prachtig om te zien. Het bood plaats aan ruim 24.000 bezoekers en bestond uit zevenenzestig rijen zitplaatsen, verdeeld over drie ringen. Er werden theater- en muziekvoorstellingen gehouden, maar ook gladiator wedstrijden en religieuze, politieke en filosofische discussies. Het theater is goed bewaard gebleven. Alleen de lagen marmer zijn van de zitplaatsen gesloopt. Leuk weetje: onder andere Elton John en Diana Ross hebben optredens in de arena gegeven.
Uiteraard is er nog veel meer te zien in Efeze. De antieke stad is namelijk gigantisch groot en kun je jezelf hier makkelijk een halve dag vermaken. De ruïnes geven een goede impressie van het Romeinse stadsleven en er is ontzettend veel te zien. Bijzonder is dat zowel de gebouwen als straten van marmen zijn, maar ook de diversiteit is indrukwekkend. Bekijk er onder andere het Odean, Prytaneum, de Staatsagora, Herculespoort, Hadrianus-Tempel en het Varius-Badhuis. Maar neem ook zeker een kijkje bij de Hangende Huizen en de Poort van Mazaeus en Mithridates. Leuk weetje: naar het schijnt is de merknaam Nike gebaseerd op de Griekse Godin Nikè (zie eerste foto bovenaan dit artikel)
Met een huurauto is het gemakkelijk om Efeze te bezoeken, anders is het de antieke stad vrij moeilijk bereikbaar. Je kunt ook met de taxi gaan, maar is vrij duur. Het liefst huur je dus zelf een auto of houd een taxi aan even buiten het toeristische gedeelte van de stad zodat je niet de hoofdprijs hoeft te betalen. Ook kun je per dolmuş gaan. Houd er dan wel rekening mee dat je waarschijnlijk nog enkele kilometer zult moeten lopen tot de ingang van Efes.
Efeze is geopend tussen 1 April en 31 Oktober, vanaf 08.00 uur tot en met 18.30 uur. In de winter zijn er rondleidingen op dinsdag, donderdag en zaterdag. Entree is beschikbaar vanaf tien euro. Tevens worden er (meerdaagse) tours georganiseerd vanuit grote steden zoals Istanbul. Kijk op deze website van Efeze voor meer informatie.
Acarlar, Efes Harabeleri, 35920 Selçuk/İzmir, Turkije
Telefoonnummer: +90 232 892 60 10
Klik hier voor een routebeschrijving met Google Maps
